Ambalaj ve Mekan Tasarımında Renklerin Dili

15 Agustos 2014

Grafik Tasarım Dergisi 2013 Mart/Nisan sayısında bulunan İstanbul Kültür Üniversitesi Sanat ve Tasarım Fakültesi İletişim Sanatları Bölümü’nde Prof. Dr. Rengin Küçükerdoğan ve Araş. Gör. Berna Küçük’ ün renklerin tatlar, lezzetler ve mekanlar üzerindeki etkileri konulu yazısını sizler için okuyup özetledik. Gelin hep birlikte renklerin büyülü dünyasına bir göz atıp insanlar ve mekanlar üzerindeki etkilerine bakalım. Renkler her yerdedir, çevremizde, sokaklarda, yollarda, duvarlarda, reklamlarda ve her bir renk farklı anlamları ifade etmektedir. Örneğin, kırmızı aşk, şiddet, romantizm; siyah nostalji ve matem; mavi huzur, dinginlik; sarı ise mutluluk, sıcaklık anlamlarındadır. Renklerin bir dili vardır ve o “sessiz-sözsüz” dil aracılığıyla bireyler farklı mekanlarda iletişim kurarlar.


Renklerle ilgili yapılmış birçok araştırma ve deney vardır. Örneğin yapılan incelemelerde, renklerin insanların koku ve tat alma duyuları üzerinde de etkili olduğu saptanmıştır. Bu saptama özellikle gıda ambalaj tasarımında renklere çok dikkat edilmesi gerektiğini göstermektir. Sarı ve turuncu, akla limonu ve portakalı getirdiğinden ekşi; elma ve çileği çağrıştıran kırmızı, pembe tatlı hissi uyandırmaktadır. Bu nedenle eğer tadı ekşi gıdaların ambalaj tasarımında sarı ve turuncu kullanmak daha uygun olabilmektedir. Eğer ürününüz tatlı ise kırmızı, pembe ambalaj tasarımı ürününüzle daha tutarlı olacaktır.

Ambalaj tasarımınız içeriği hakkında doğru mesajı rengiyle de iletmelidir. Ürünün piyasada tutunabilmesinde; doğru ve etkili bir ambalaj seçimi çok önemli bir yer tutar.

İnsanlar üzerinde oldukça güçlü etkilere sahip olan renkleri, mekanları ,ve restoranları ve ürününüzün teşhir edileceği standları tasarlarken de göz önünde de bulundurmak gerekir. 1964 yılında renkler ve tatlarla ilgili yapılan deneyde, uzmanlar deneklere dört farklı renkte fincandan aynı kahveyi içirmişlerdir. Kahverengi fincandan içenler kahvenin aromasının daha sert olduğunu, kırmızıdan içenler daha zengin aromalı olduğunu, maviden içenler daha yumuşak, sarıdan içenler ise daha hafif olduğunu söylemişlerdir. Bu deney sonucunda görülmüştür ki renkler aynı tat üzerinde farklı etkiler ortaya çıkartmışlardır.

İnsanlar üzerinde oldukça güçlü etkilere sahip olan renkleri, mekanları ,ve restoranları ve ürününüzün teşhir edileceği standları tasarlarken de göz önünde de bulundurmak gerekir. 1964 yılında renkler ve tatlarla ilgili yapılan deneyde, uzmanlar deneklere dört farklı renkte fincandan aynı kahveyi içirmişlerdir. Kahverengi fincandan içenler kahvenin aromasının daha sert olduğunu, kırmızıdan içenler daha zengin aromalı olduğunu, maviden içenler daha yumuşak, sarıdan içenler ise daha hafif olduğunu söylemişlerdir. Bu deney sonucunda görülmüştür ki renkler aynı tat üzerinde farklı etkiler ortaya çıkartmışlardır.

Şimdi de renklerin, mekanlar üzerinden ne tür anlamlar aktardığına bir bakalım. Birçok fast food restoranının canlı kırmızı ve turuncu renklerde dekore edildiğini fark etmişsinizdir. Bu renklerin tercih edilmesi ve bu kadar sıklıkla kullanılması bir rastlantı değildir. Çünkü yapılan araştırmalara göre, kırmızı ve turuncu, yemek yiyen kişilere bir an önce yiyip, mekandan gitmeleri mesajını vermektedir ve bu tam da fast food restoranlarının sizden yapmanızı istedikleri şeye denk düşmektedir.

Doğru etkiyi yaratmak için restoran tasarımcıları, mekanın iç tasarımlarını yaparken, mekanı istenilen konsepte ve atmosfere uygun olarak tasarlamak için alana renk şemaları ile birlikte gelirler. Renkler insanlara pozitif ya da negatif hisler, açlık-tokluk hisleri verdiği gibi, güven, sakinlik, enerji ve başka çok sayıda duygu aktarabilir. Örneğin mavi renk kullanımı ile kişinin sakinleştiği görülmektedir. Yatak odaları ve çalışma odaları için son derece uygun olan bu renk yiyecek-içecek mekanında kullanılmamalıdır. Çünkü yine araştırmalar sonucu mavinin iştahı azaltıcı bir etkisi olduğu ortaya konulmuştur.

Yiyecek-içecek mekanlarında en çok kullanılan renklere bakacak olursak kuşkusuz hepimizin aklına kırmızı gelecektir. Oldukça dikkat çekici bir renk olan kırmızı, insanlara enerji verir heyecanlandırır. Mc Donald’s, Burger King gibi fast food sektörleri, kırmızı rengi tercih eden önde gelen örneklerdir. Sıcaklık, hareketlilik, çağrışımları olan turuncu, restoranlarda yaygın olarak tercih edilen bir diğer renktir. En görünen renklerden sarı dikkat çekici ve aktif bir renktir ve kişiyi harekete geçirir. Kimi mekanlar ise sanki düş dünyasının bir parçası gibi tasarlanmıştır. Pembeler, sarı ve kahverengi tonları ile sıcaklık, samimiyet az da olsa erotizm ve heyecan gibi duygular birlikte çağrışır o mekanlarda. Yeşil renk ise, yatıştırıcıdır ve sindirime yardımcı olmaktadır. Çünkü 21. Yüzyılda bize sunulan yaşam biçimi organik, yeşilin bol tüketildiği bir yaşam biçimidir.

Sonuç olarak, renk kullanımının mekanlarda, restoranlarda hatta gıdalar ve tatlar üzerinde oluşturduğu psikolojik etki oldukça önemlidir. Yemek yemek, iştah, rahatlık, konfor, yediğinden zevk ve keyif alma söz konusu olduğunda bu duyguları çağrıştıran renklerin de mekanlarda seçilmesi son derece doğaldır. Ambalaj tasarımlarının da mekanlar ve ürünlerle tutarlı olmasına dikkat edilmelidir.

Renklerin insanlar ve mekanlar üzerindeki etkilerinden sonra gelelim renklerin pazarlama dünyasındaki önemine. Ürünün piyasada tutunabilmesinde; doğru ve etkili bir ambalaj seçimi çok önemli bir yer tutar. Tüketicinin ürünü alması için ambalajıyla önce dikkati çekilmelidir. Bu noktada ambalaj tasarımı ön plana çıkmaktadır. İyi bir ambalaj tasarımda seçilen renk, yazı ve biçimler uyumludur ve bu ürünün kalitesini ön plana çıkartarak tüketiciye de güven duygusu verir. Ambalajda kullanılan renk, ürünün karakteristik özelliklerini yansıtmalı veya ürüne karakteristik özellik vermelidir. Çoğu zaman kalitesi ve markası ile beğeni toplayan ürün, ambalaj rengiyle de hatırlanacaktır. Ayrıca ambalajın yaratacağı psikoloji etkiler göz önünde bulundurulmalıdır. Çünkü renkler her tasarımda önemli bir etkendir ve değişken olmakla birlikte her rengin psikolojisinin rengi farklıdır bu yüzden ürünün ambalajını tasarlarken dikkat edilmelidir..

Markalar kendi hedefleri ve stratejileri doğrultularında ambalajlarının rengini seçmelidir. Çünkü renkler marka kimliği yaratmanın önemli bir parçasıdır. Dikkat edilmesi gereken nokta renk çağrışımlarının kişiye, özellikle kültüre göre çeşitlenmesidir.

T-Soft E-Ticaret Sistemleriyle Hazırlanmıştır.